A vitamini, yağda çözünen bir vitamindir ve sağlıklı görüş, cilt ve bağışıklık sistemi işlevinin korunmasında hayati bir rol oynar. Önceden oluşturulmuş (premade) ve provitamin A olarak iki şekilde bulunur. Önceden oluşturulmuş vitamin A diğer bir adıyla retinol, hayvansal gıdalarda bulunurken, provitamin A bitkisel gıdalarda doğal olarak bulunur.
A vitamini eksikliği ise göz ve görme işlevini olumsuz olarak etkileyebilir. Gözlerde kuruma, gece körlüğü, saç kaybı ve cilt problemleri ise bu eksiklik sonucunda meydana gelebilen diğer rahatsızlıklardandır.
A vitamininin vücuttaki fazlalığı ise doğum kusurları, A vitamini zehirlenmesi, cildin sarı veya turuncu renge dönmesi gibi çeşitli sorunlara sebebiyet verebilmektedir.
A Vitamininin Faydaları
A vitamini, insan vücudunun çeşitli noktalarında önemli görevleri olan, temel fonksiyonların sürdürülebilmesinde etkili ve besinler veya takviyeler aracılığı ile vücuda alınması gereken bir vitamindir. Faydaları ise şu şekildedir:
Sağlıklı Görüşü Teşvik Eder
Özellikle geceleri sağlıklı görüşü sürdürmek için oldukça önemli bir vitamindir ve gözde ışığı algılamaya ve gece görüşünü iyileştirmeye yardımcı olan bir protein olan rodopsin üretiminde çok önemli bir rol oynar.
A vitamini ayrıca retinayı hasardan korur ve bu sayede yaşa bağlı sarı nokta hastalığı olarak da bilinen makula dejenerasyonu ve diğer göz bozukluklarını önlemeye yardımcı olur.
Cildi Korur
Cilt hücresi dönüşümünü düzenlemeye ve sağlıklı cildi korumak için gerekli olan kolajen üretimini desteklemeye yardımcı olur.
Kuruluk, pullanarak dökülme ve erken yaşlanmayı önlemede etki gösterirken ince çizgilerin ve kırışıklıkların görünümünü de azaltmaya destek sağlayabilir.
Sağlıklı Bir Bağışıklık Sistemini Destekler
Enfeksiyonlarla savaşmaya ve mukoza zarlarının bütünlüğünü korumaya yardımcı olan A vitamini, sağlıklı bir bağışıklık sistemini sürdürmek için diğer vitaminler ile gerekli bir vitamindir. Ayrıca iltihaplanmayı düzenlemeye ve patojenlerle savaşmak için önemli olan beyaz kan hücrelerinin üretimini desteklemeye yardımcı olur.
Kansere Karşı Korur
Hücrelerin hasardan korunması ve kanser gelişiminin önlenmesinde yardımcı olan antioksidan özelliklere sahiptir. Ayrıca, kanserli hücrelerin gelişimini önlemeye yardımcı olabilecek hücre büyümesini ve farklılaşmasını düzenlemede yardımcı olur.
Kemik Sağlığını Destekler
Kemik dokusu oluşturmaya yardımcı olan hücreler olan osteoblastların üretimini teşvik eden A vitamini, bu sayede güçlü ve sağlıklı kemiklerin korunmasına yardımcı olur. Bununla birlikte güçlü ve sağlıklı kemikleri korumak için gerekli olan vücuttaki kalsiyum seviyelerini düzenlemede de rol oynar.
Üreme Sağlığını Teşvik Eder
A vitamini hem erkeklerde hem de kadınlarda üreme sağlığını korumak için önemlidir. Hormon üretimini düzenlemeye yardımcı olurken aynı zamanda sağlıklı üreme organlarının gelişimini de destekler.
Genel olarak, A vitamini, genel sağlığın korunmasında hayati bir rol oynayan çok önemli bir vitamindir. A vitamini açısından zengin gıdalar veya takviye edici gıdalar beslenme düzenine dahil edilerek, vücudun ihtiyaçlarını desteklemek için gerekli bu temel besin yeterince alınmalıdır.
Tatlı Patates
Tatlı patates, zengin bir A vitamini kaynağıdır ve bir orta boy tatlı patates, önerilen günlük alımın %400'ünden fazlasını içerebilir. Tatlı patates aynı zamanda iyi bir lif, potasyum ve C vitamini kaynağıdır.
Havuç
Havuç, önerilen günlük alımın %200'ünden fazlasını içeren bir orta boy havuç ile bir başka zengin A vitamini kaynağıdır. Havuç ayrıca iyi bir lif, potasyum ve K vitamini kaynağıdır.
Ispanak
Ispanak, A vitamini de dahil olmak üzere vitamin ve minerallerle dolu, besleyiciliği yoğun, yeşil yapraklı bir sebzedir. Bir porsiyon pişmiş ıspanak, önerilen günlük A vitamini alımının %100'ünden fazlasının yanı sıra önemli miktarda C vitamini, demir ve kalsiyum sağlar.
Lahana
Lahana, A vitamini de dahil olmak üzere vitamin ve minerallerle dolu, besleyiciliği yoğun diğer bir yeşil yapraklı sebzedir. Aynı zamanda manganez açısından da oldukça zengindir.
Kavun
Günlük A vitamini ihtiyacının yaklaşık %20’si bir porsiyon kadar tüketilecek kavundan alınabilmektedir. Kavun aynı zamanda bağışıklık fonksiyonunu güçlendirerek çeşitli hastalıklara karşı koruyan antioksidan C vitamininin de iyi bir kaynağıdır.
Balık Yağları
Balık yağları özellikle de morina karaciğeri yağı, önerilen günlük alımın %100'ünden fazlasını içeren bir çorba kaşığı ile zengin bir A vitamini kaynağıdır. Morina karaciğeri yağı, sağlıklı beyin işlevini sürdürmek ve iltihabı azaltmak için gerekli olan iyi bir omega-3 yağ asitleri kaynağıdır. Pek çok omega-3 içeren takviye edici gıda bu yağı içerir.
Karaciğer
Karaciğer, A vitamini de dahil olmak üzere birçok temel besin maddesinin iyi bir kaynağıdır. 100 gramlık bir sığır karaciğeri porsiyonu, önerilen günlük A vitamini alımının %400'ünden fazlasının yanı sıra önemli miktarda demir ve B12 vitamini de içerir.
Yumurta
Beyin sağlığı, kasların güçlendirilmesi, iyi kolesterolün yükseltilmesi gibi yararlarının yanı sıra içerdiği A vitamini sayesinde göz sağlığı için de önemli bir besin olan yumurta, günlük olarak alınması gereken A vitaminin %8’ini büyük bir boyu ile karşılayabilir.
Sonuç olarak A vitamini, sağlıklı görüş, cilt ve bağışıklık sistemi işlevinin korunmasında hayati bir rol oynayan temel bir besindir. Tatlı patates, havuç, ıspanak, lahana, morina karaciğeri yağı, karaciğer ve yumurta gibi birçok hayvansal ve bitkisel gıdada doğal olarak bulunur. Bu yiyeceklerin beslenme düzenine dahil edilmesi, genel sağlığı desteklemek için oldukça önemlidir. Aynı zamanda A vitamini içeren takviye edici gıdalar da beslenme düzenine katılarak faydalarından yararlanılabilir.