Alerjik öksürük, polen, toz akarları, evcil hayvan tüyleri veya küf gibi alerjenlere maruz kalmanın tetiklediği öksürükle karakterize edilen yaygın bir durumdur. Soğuk algınlığı veya gribin neden olduğu öksürüğün aksine, alerjik öksürük bir virüsten değil, vücudun alerjenlere karşı bağışıklık tepkisinden kaynaklanır. Bu yazımızda bahar ayları yaklaştıkça sıklıkla karşılaşılan alerjik öksürüğün nedenlerini, semptomlarını, tedavi seçenekleri gibi bilgileri sizlerle paylaşacağız.
Alerjik Öksürük Nedir?
Alerjik rinit veya saman nezlesi olarak da bilinen alerjik öksürük, ortamdaki alerjenlere maruz kalmanın tetiklediği öksürük olarak ifade edilebilir. Alerjik öksürük, soğuk algınlığı veya solunum yolu enfeksiyonlarının neden olduğu öksürüklerden farklı olarak bir virüs veya bakterinin sonucu değildir; polen, toz akarları, evcil hayvan tüyleri veya küf gibi maddelere karşı oluşan bir bağışıklık tepkisidir.
Alerjisi olan bir birey bir alerjenle karşılaştığında bağışıklık sistemi bunu zararlı olarak algılar ve onunla mücadele etmek için histamin adı verilen kimyasal gibi bir takım kimyasallar salgılar. Bu kimyasallar solunum yollarında iltihaplanma ve tahrişe neden olarak öksürme, hapşırma, burun tıkanıklığı, gözlerde ve boğazda kaşıntı gibi semptomlara neden olabilir. Alerjik öksürük, polen seviyelerinin yüksek olduğu dönemlerde olduğu gibi bahar ayları gibi mevsimsel olarak veya toz akarları veya evcil hayvan tüyleri gibi alerjenin iç mekanda mevcut olması durumunda yıl boyunca ortaya çıkabilir. Semptomların şiddeti hafiften şiddetliye kadar değişebilir, günlük aktiviteleri ve yaşam kalitesini etkileyebilir.
Alerjik Öksürüğün Nedenleri Nelerdir?
Alerjik öksürük özellikle havadaki alerjenlere karşı alerjik reaksiyondan kaynaklanmaktadır. En yaygın alerjik öksürük nedenleri şu şekilde sıralanabilir:
-
1- Polen: Ağaçlardan, çimenlerden ve yabani otlardan gelen polenler, özellikle belirli mevsimlerde alerjik reaksiyonları tetikleyebilir.
-
2- Toz akarları: Evdeki toz, yatak takımları ve döşemelerde çoğalan minik toz akarları öksürüğü ve diğer alerjik semptomları tetikleyebilir.
-
3- Evcil hayvan tüyleri: Kedi ve köpek gibi evcil hayvanların derisinde, kürkünde ve tükürüğünde bulunan proteinler duyarlı kişilerde alerjik reaksiyonlara neden olabilir.
-
4- Küf: İç ve dış mekandaki küf sporları, özellikle nemli veya rutubetli ortamlarda alerjik öksürüğü tetikleyebilir.
Alerjik Öksürüğün Belirtileri Nelerdir?
Polen, toz akarları, evcil hayvan tüyleri gibi maddelerin neden olduğu alerjik öksürük belirtileri genellikle şu şekildedir:
-
- Kalıcı / kronik kuru öksürük
-
- Kaşıntılı boğaz veya ağız
-
- Hapşırma
-
- Burun akıntısı veya tıkalı burun
-
- Sulu, kaşıntılı gözler
-
- Şiddetli vakalarda hırıltı veya nefes almada zorluk
Diğer öksürük türleriyle sıklıkla karıştırılan alerjik öksürükte genellikle vücut ağrısı ve ateş görülmez, bu şekilde diğer öksürük türlerinden ayırt edilebilir. Öksürük ile birlikte vücut ağrısı ve ateş gibi semptomlara sahipseniz farklı bir hastalıktan kaynaklı öksürük türüne sahip olma olasılığınız yüksektir.
Alerjik Öksürük Ne Kadar Sürer?
Alerjik öksürüğün süresi, bireyin alerjenlere duyarlılığına ve tedavi sürecine bağlı olarak değişebilmektedir. Bazı durumlarda alerjik öksürük, özellikle de alerjenlere maruz kalma devam ederse haftalarca veya aylarca devam edebilir. Mevsimsel alerjiler öksürüğün her yıl ilkbahar veya sonbahar gibi yılın belirli zamanlarında tekrar etmesine neden olabilir.
Alerjik Öksürüğe Ne İyi Gelir?
Alerjik öksürüğü yönetmek genellikle alerjenlerden kaçınmak, alerji ilaçları ve yaşam tarzı değişikliklerinin bir kombinasyonunu içerir. Alerjik öksürük dönemlerinde veya öncesinde yapılabilecekler şu şekilde sıralanabilir:
-
1- Polenlerin yoğun olduğu mevsimlerde pencereleri kapalı tutmak, hava temizleyicileri kullanmak ve evdeki yüzeyleri düzenli olarak temizlemek bilinen alerjenlere maruz kalmayı en aza indirmeyi sağlayabilir.
-
2- Bol su tüketmek her durumda ve her zamanda olduğu gibi alerjik öksürük durumunda da çok önemlidir. Alerjik öksürük dönemlerinde sıvı tüketimi boğazda oluşan mukusun seyreltilmesini sağlayarak vücuttan atılmasını kolaylaştırır. Bu şekilde öksürüğün şiddeti ve süresini azaltırken tahrişi de azaltır.
-
3- Tütün ve sigara dumanı bulunan ortamlar da öksürüğü arttırabilir, bu nedenle bu ortamlardan uzak durulmalıdır.
-
4- Alerji ilaçları, burun spreyleri ve göz damlaları öksürük de dahil olmak üzere alerjik semptomları hafifletmeye yardımcı olan destekleyicilerdir. Aynı zamanda öksürük şurupları veya boğaz pastilleri gibi takviyeler de kullanılabilir.
-
5- Şiddetli veya inatçı alerjik öksürük vakalarında, bağışıklık sistemini zamanla belirli alerjenlere karşı duyarsızlaştırmak için alerjen immünoterapisi olarak da bilinen alerji aşıları veya dil altı tabletleri kullanılabilir.
Tüm bunlara dikkat edilse bile alerjik öksürük geçmezse ne yapılmalı? Alerjik öksürük tedaviye rağmen devam ediyorsa veya zamanla kötüleşiyorsa, daha ileri değerlendirme için uzman bir hekime başvurmanız önemlidir.
Alerjik Öksürük İçin Hangi Bölüme Gidilir?
Kalıcı veya şiddetli alerjik öksürük yaşıyorsanız, uzman bir hekimden tıbbi yardım almanız önemlidir. Belirtilerinizin ciddiyetine ve tıbbi geçmişinize bağlı olarak öncelikle bir kulak burun boğaz hekimine başvurabilirsiniz. Doktorunuz semptomlarınızı değerlendirir, tanı koyar ve alerjik öksürük için uygun tedavi seçeneklerini önerir. KBB hekimi öksürük ve diğer semptomları inceledikten sonra daha ileri problemler veya farklı hastalıklar için göğüs hastalıkları hekimine veya alerji uzmanına sevk edebilir.
Alerjik öksürük yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyebilen ancak uygun yönetim ve tedavi ile semptomların etkili bir şekilde kontrol edilebildiği bir rahatsızlıktır. Alerjik öksürüğün nedenlerini, semptomlarını ve tedavi seçeneklerini anlayan bireyler, alerjenlere maruz kalmayı en aza indirmek ve öksürük semptomlarını hafifletmek için proaktif adımlar atabilir. Kalıcı veya şiddetli alerjik öksürük yaşıyorsanız, kişiselleştirilmiş değerlendirme ve tedavi için mutlaka uzman bir hekime danışmalısınız.